Misschien heb je als kind indertijd ook het verhaal van de zevenkoppige draak gelezen. Hoe moedig de ridder ook is, hij slaat een kop af van het vuurspuwend monster, maar meteen komen er twee koppen bij. De draak lijkt onoverwinnelijk. Zo moeten velen zich vandaag ook voelen ten aanzien van cybercriminaliteit. Immers op de info-avond rond dit onderwerp zat het zaaltje van de Kring zo goed als vol.
Tegen ‘gewone’ dieven die ons huis willen binnendringen, wapenen wij ons op allerlei manieren: met goede sloten op de deuren, met camera’s, met … . Dit soort geweld proberen we fysiek buiten te houden, maar cybercriminaliteit: dat is wat anders! Draadloos, via onze laptop, PC of smartphone dringt de vijand bij ons binnen, met slechts één doel: onze portemonnee lichter maken.
Politiecommissaris Ludo Vangeel was de eerste spreker van de avond. Hij gaf een overzicht van de methodes die oplichters gebruiken, telkens voorzien van discrete voorbeelden uit de onmiddellijke omgeving. Dat maakte het wel echt! Als achteloze gebruiker worden we ondermeer geconfronteerd met foute zoekertjes op webshops, valse betalingsbewijzen, beleggingsfraude, hacking of inbreken in onze PC of laptop, waarbij gegevens worden overgenomen, of ransomware. Bij dit laatste wordt het informaticasysteem versleuteld en losgeld gevraagd. De stad Antwerpen kan hiervan meespreken.
Hoe dienen wij ons op te stellen? Als je twijfelt over de betrouwbaarheid van boodschappen of van de boodschapper, wees dan steeds voorzichtig, alert, zelfs argwanend. Ga nooit gehaast tewerk.
Waar lopen wij zoal tegenaan? Sorry voor de Engelse benamingen. Communicatietaal is bijna uitsluitend Engels. Whaling: een familielid in nood vraagt dringend geld, bvb omdat de smartphone verloren is… Dit gebeurt met een sms-bericht vanuit een andere gsm. Tip: bel uw familielid op via zijn/haar normaal nummer. Alles wordt dan wellicht snel duidelijk.
2. Pishing of hengelen naar uw persoonlijke gegevens. Als de fraudeur deze heeft, plundert hij/zij uw rekening. Dikwijls gebeurt dit zogezegd door een officiële instantie: bank, belastingkantoor… Tips: weet dat deze instanties nooit sms-en naar u.
3. Vriendschapsfraude: de oplichter, dikwijls rijk of knap, probeert uw vertrouwen te winnen door dagelijks te chatten. Na een tijdje vraagt hij/zij geld aan u, met allerlei smoesjes over kosten die zij moeten betalen.
4. Recoveryfraude: een zogezegd bankmedewerker helpt u bij fraude. Hij/zij dubbelcheckt zogezegd bij uw bank maar haalt ondertussen uw rekening leeg. Tip: bel zelf direct rechtstreeks naar uw bank.
Algemene tips: De fraudeur is steeds gehaast: ga er niet op in. Vraag tijd om na te denken. Vreet je bedrogen te zijn, bel onmiddellijk card stop: 078 170170, of contacteer direct uw bank. Ook kan je zelf uw bankrekening op non actief zetten. De politie bellen kan ook: 011 450111.
Microsoft: zorg dat je steeds een actuele versie hebt van windows. Deze biedt meer bescherming dan een oudere versie . Werk ook met een goede virusscanner. Dit is te bevragen bij uw verkoper. Ontkoppel uw bankrekening en spaarrekening gedeeltelijk. Zo kunnen fraudeurs niet aan deze laatste. Het is dan echter ook voor u moeilijker om geld van spaarrekening naar bankrekening over te zetten.
Nog merkwaardig nieuws: fraudeurs stelen uw geld en zetten dit over op een andere rekening. Omdat politie en banken deze processen kunnen natrekken, werken de dieven met geldezels (money mules). Een ‘argeloze derde’, die er ook wat aan verdient, leent zijn bankkaart aan de fraudeur. Uw geld komt op deze kaart te staan, maar wordt snel (contant) afgehaald van de rekening. De ‘derde’ is de pineut. Gebeurt het veel? In onze gemeente komen een twintigtal mensen, meestal jongeren, in aanmerking als geldezel.
Bart Plees van Argenta was de tweede spreker. Hij stelde ons gerust en zei dat digitaal bankieren veilig is. In België doet reeds 91% dit via de computer of laptop en 81% via een bankapp op de smartphone. Er kan tegenwoordig heel wat online, tot en met uw autoverzekeringsbewijs ophalen. Uitvoeren en ondertekenen van bankverrichtingen op PC of laptop kan via onze bankkaart en een bijhorend toestelletje of via itsme. Dit laatste is een sterk systeem om in uw persoonlijke gegevens te geraken: overheid, ziekenfonds, bank… Op de smartphone kunnen we waterdicht werken met vingerafdruk of gezichtsherkenning. Tegenwoordig betalen we ook via Qr-code of de payconic-app.
Nog wat adressen, mocht ge u onzeker voelen of geflikt zijn: https://meldpunt.belgie.be
www.virustotal.com/gui/home.upload en ook safeonweb.
Uw bank: www.bank(naam van de bank).be.
Pas een goede cyberhygiëne toe: verander uw wachtwoord regelmatig. Maak het moeilijk met verschillende karakers, niet enkele letters en cijfers. Doe regelmatig updates. Niet op alle communicatie klikken. Gebruik uw gezond verstand.
Tenslotte: er zullen steeds nieuwe technieken uitgevonden worden om ons te bedonderen, vb. de fraudeur heeft dezelfde stem als uw zoon of dochter in nood. Maar van de andere kant zal ook het betalingsverkeer zich steeds beter ontwikkelen.
Sterke avond! Waarvoor dank.
Ward C